Steeds complexer verlofstelsel
In de afgelopen jaren is het verlofstelsel uit de Wet arbeid en zorg (Wazo) steeds uitgebreid. Zo kregen partners met de invoering van de Wet invoering extra geboorteverlof (Wieg) per 1 januari 2019 recht op een week geboorteverlof. Per 1 juli 2020 werd dit uitgebreid met vijf weken aanvullend geboorteverlof. Daarnaast kregen ouders met de inwerkingtreding van de Wet betaald ouderschapsverlof (Wbo) per 2 augustus 2022 recht op negen weken gedeeltelijk betaald ouderschapsverlof. Met de invoering van deze verlofregelingen zijn meer mogelijkheden gecreëerd om werk en zorgtaken te combineren maar is het verlofstelsel ook complexer geworden. De hoeveelheid regelingen en de verschillen tussen de regelingen vragen veel initiatief en kennis van zowel werkenden als werkgevers.
Minister Van Gennip (SZW) heeft op 12 juli 2023 de 2e Kamer geïnformeerd over de start van de vereenvoudiging van dit verlofstelsel. Dit betreft (beleidsarme) vereenvoudigingsvoorstellen van administratieve aard. De Minister denkt hierbij aan de volgende maatregelen.
Clustering van de verschillende verlofregelingen, waarbij de voorwaarden binnen die clusters zoveel mogelijk gelijk zijn. Mogelijke clusters zijn een cluster rond de geboorte van en zorg voor kinderen, een cluster rond het verlenen van (mantel)zorg aan zieke of hulpbehoevende naasten en een cluster rond persoonlijk verlof. In dit laatste cluster zou bijvoorbeeld een transitieverlofregeling kunnen worden opgenomen.
Uniformering opnameperiode
De periode waarbinnen verlof kan worden opgenomen, verschilt per regeling. Deze termijnen wil de minister zoveel mogelijk gelijktrekken. Dit zou betekenen dat voor het geboorteverlof, het aanvullend geboorteverlof, het betaald ouderschapsverlof en het adoptie- en pleegzorgverlof zou gaan gelden dat het verlof kan worden opgenomen in de periode van twaalf maanden na de geboorte van het kind of opname van het kind in het gezin. (Gezien het wettelijke verbod te werken vanaf 28 dagen voor tot 42 dagen na de bevalling, in verband met de gezondheid en veiligheid van de moeder, wordt opnametermijn voor het zwangerschaps- en bevallingsverlof niet aangepast.)
Uniformering aanvraagmoment
Ook het moment waarop de uitkering is aan te vragen, verschilt per regeling. Soms vooraf, soms tijdens en/of achteraf. Voor het gelijktrekken moet nog een keuze worden gemaakt tussen twee mogelijkheden, namelijk:
- voor alle verlofregelingen voorafgaande opname mogelijk maken, of
- een flexibel aanvraagmoment: voor alle verlofregelingen voor, tijdens en na opname aanvraag mogelijk maken.
Besluitvorming over de verdere vereenvoudiging is voor het volgende kabinet. Het is nog onduidelijk of dat ook geldt voor deze vereenvoudigingsvoorstellen van administratieve aard.
